kweken van Europese vogels

De Volieres

Onze tuin met de volieres

van links naar rechts

uitvliegvoliere 4x1x2 m te verdelen in twee compartimenten
5 kweekboxen 2x1x2 m voor Europese zaadeters
4 kweekkkooien 0.70x1x1 aan de kopse kant
Natuurlijke voliere voor Europese insectreneters met kunststofgaas verdeeld in twee compartimenten

Wat sommige vogelhouders ook willen beweren, een volière is een onnatuurlijke omgeving voor vogels. Misschien als de volière heel erg groot is kan min of meer een natuurlijke omgeving worden geïmiteerd. Normaal is de beschikbare ruimte beperkt en belangrijke voedingsstoffen die in de natuur groeien moeten nu worden vervangen door commercieel verkrijgbare zaadmengsels. Dit betekent niet dat vogels in gevangenschap een slecht leven hebben. In tegendeel. Vogelhouders gaan over het algemeen heel verantwoordelijk met hun hobby om en de gezondheid en de conditie van de vogels is hun eerste prioriteit. Bij het ontwerpen van een volière moeten we proberen een zo acceptabel mogelijk alternatief te bieden voor de natuur. Voor het welbevinden van onze vogels en voor ons eigen plezier, maar wel in deze volgorde.

Voor we met het ontwerp en de bouw van een volière beginnen moeten we wel een idee hebben wat voor vogels we gaan houden. Een beginnende vogelhouder zal over het algemeen starten met vogels die volledig gedomestificeerd zijn, minder gevoelig voor ziekten en geen bijzondere eisen wat betreft de voeding. In mijn eerste volières had ik kanaries, zebra vinken, diamant duifjes en kwarteltjes. Ik had deze vogels lange tijd en beleefde er veel plezier aan. Ook was het niet moeilijk hiermee te kweken. De soort die we willen houden bepaalt ook hoe we de volière ontwerpen en construeren. Australische parkieten bij voorbeeld kunnen in een jaar tijd een hele volière ruïneren als deze van hout is opgetrokken. We moeten ook van tevoren bepalen wat de functie van de volière zal worden. Is het de bedoeling om hiermee een extra dimensie aan de tuin te geven als onderdeel van de architectuur.. Of is het misschien de bedoeling om serieus met vogels te gaan kweken?

Toen ik mijn eerste volière bouwde was het de bedoeling deze volledig te integreren in de architectuur van de tuin. Ik wilde eigenlijk alleen maar vogels houden voor hun levendigheid, kleur en zang en had geenszins de bedoeling om te gaan kweken. De natuur laat zich echter niet dwingen en al gauw gingen de vogels spontaan nestelen en werden er jongen geboren. Dan besef je hoe leuk dat eigenlijk is en al gauw begin je na te denken om doelbewust te gaan kweken. Na verloop van tijd ben ik volières gaan bouwen speciaal voor het kweken van Europese Cultuurvogels.

Het ontwerpen en bouwen van een volière

De eerste stap is het vinden van een juiste plaats. Meestal wordt de plaats als enigszins bepaald door de ligging en ontwerp van de tuin. De volière die ik nu beschrijf lag in een west-oost richting. Aan de zuidkant stonden al hoge coniferen die bescherming zouden gaan bieden tegen regen en te veel zonneschijn. Een volière trekt altijd plagen aan (ratten, muizen) en ook veel andere vogels uit de natuur. Dit kan een bron van ergernis worden en ook worden hierdoor veel ziekten overgebracht.
Als we een ontwerp maken, dan moeten we er naar streven plagen zo veel mogelijk buiten de deur te houden. Dit betekent dat we onze volière knaagdier-proof moeten maken en ook dat we moeten voorkomen dat er uitwerpselen van wilde vogels in de volière terecht kunnen komen.

Voorbereiding natuurlijke voliere

Voordat de bouw begint moet er een goede tekening worden gemaakt hoe de volière er uit moet komen te zien. Dit is het juiste moment om na te gaan denken hoe we plagen moeten voorkomen. Wanneer er een geschikte plaats is gevonden moet er een laag grond worden afgegraven en het terrein worden geëgaliseerd. Ik breng gaas aan met een diameter van 7 mm. In principe kunnen muizen hier nog wel (met moeite) doorheen, maar zullen dit niet gauw doen. Bovendien zijn ze heel kwetsbaar als ze dik van het zaad weer terug proberen te komen in de grond. Op het gaas wordt de grond weer teruggestort en verder vlak gemaakt.

Waar moet worden gemetseld wordt nu de fundering aangebracht. Zorg er echter wel voor dat de ondergrond al goed is aangestampt of ingeklonken. Als fundering gebruikte ik 60x40 tegels. Ik koop (heel goedkoop) tegels met stukken er af bij een tuincentrum. Na geheel waterpas te zijn gelegd wordt op deze fundering een muurtje gemetseld van circa 7 lagen. Het oog wil ook wat. De stenen die ik heb gebruikt zijn dezelfde kleur als die van het huis. Als men geen ervaren metselaar is, dan is het zinvol om wat hulp in te roepen. Het metselen van zo'n klein muurtje is niet moeilijk maar je moet er wel even de tijd voor nemen en steeds in de gaten houden dat de lagen nog steeds redelijk waterpas gemetseld worden.

Materiaal

Het materiaal waar we het eerst aan denken als we een volière gaan bouwen is natuurlijk hout. Hout laat zich gemakkelijk bewerken en een beetje doe-het-zelver kan hier a gauw aardig mee uit de voeten.. Hout heeft echter ook een behoorlijk aantal nadelen. Het vraagt regelmatig onderhoud en ook kan hout gaan werken waardoor kieren en naden ontstaan. Dit kan dan weer huisvesting bieden aan parasieten (bv bloedluis). Tegenwoordig worden veel volières uit aluminium opgetrokken. Het grote voordeel is dat aluminium bijna geen onderhoud vraagt. Vanwege de sterkte van het materiaal kunnen ook de stijlen smaller zijn waardoor het zicht in de voliere sterk wordt verbeterd. Na jarenlang houten volières te hebben gehad, ben ik geheel overgestapt op aluminium. Ik heb nu negen kweekvolières en een grote uitvliegvlucht voor jonge vogels. Er zijn een aantal zeer professionele firma's die aluminum volières leveren en evt. plaatsen. Mijn grote uitvliegvlucht kocht ik bij de firma Eurokooi in Best. Op basis van mijn wensen werd een ontwerp gemaakt en nadat ik zelf de nodige voorbereidingen (o.a. het storten van een betonvloer en het metselen van een borstwering, werd in een dag een kant en klare volière geplaatst. De kweekvolières zijn door de firma Bakker uit Eibergen vervaardigd en geplaatst. Beide firma's gaan heel professioneel te werk en de afwerking is prima. Het is wel verstandig door een aantal bedrijven een offerte te laten uitbrengen. Er zijn redeljk grote prijsverschillen tussen de diverse aanbieders. Wanneer men de kosten vergelijkt is een aluminium volière natuurlijk een hele investering. Als je echter de levensduur en het onderhoud in aanmerking neemt, verdient een aluminium volière zich na een aantal jaren terug. Er zijn verschillende opties wanneer men voor aluminium kiest. Het goedkoopst is natuurlijk de hele volière zelf te construeren. Alle benodigde onderdelen voor zelfbouw zijn te verkrijgen. Ook kunnen kant en klare elementen worden aangeleverd. De montage moet dan zelf ter hand worden genomen. De duurste optie is natuurlijk de hele volière te laten plaatsten.

Mijn eerste volière was is 4.50 x 1.80x 2.00m. en gemaakt van houten delen (5.0 x 7.6 cm). Voordat het raamwerk in elkaar wordt gezet moeten de palen eerst goed worden gebeitst. Als de volière er eenmaal staat is het moeilijk om nog veel ingrijpend onderhoud te plegen, tenzij men de vogels verwijdert. Hout in contact met steen gaat snel rotten omdat de stenen lang vocht vasthouden. Voordat de liggende delen werden aangebracht werden er plastic strips aangebracht (0.7 cm) waardoor er geen contact tussen het hout en steen meer is en houtrot wordt voorkomen.

Aan de kopse kant was de ingang. Deze moet juist groot genoeg zijn om er door te kunnen en mag nooit tot boven aan de volière komen. Wanneer je de volière binnengaat zullen opgeschrikte vogels proberen over je heen te vliegen. Boven het deurtje is er een luikje gemaakt en een voederplank waar het eten wordt verstrekt. Het luikje, dat naar boven openschuift, is van perspex. Op die manier is het mogelijk om te zien of er soms vogels op de voederplank zitten als je het luikje naar boven schuift. Het gaas is vierkant geplastificeerd gaas van 7 mm. Het is mijn ervaring dat het absoluut noodzakelijk is de volière te voorzien van een dicht dak. Als de bovenkant open is zullen er de gehele dag grote hoeveelheden vogels opzitten, waarvan de uitwerpselen de volière continue bevuilen en allerlei ziekten introduceren. De daken van mijn volières zijn allemaal van doorzichtig golfplaat of kanaalplaat dat afwatert naar een goot. Ook heb ik perspex plaatjes aangebracht bij de voederplank, bij de zitstokken en waar ik nestkastjes hang in het voorjaar. Ook dit is om te voorkomen dat er de hele dag vogels buiten de volière aan het gaas hangen om "een graantje mee te pikken"

Het is heel belangrijk wanneer de constructie is gemaakt de houtverbindingen waar spleten zijn ontstaan goed af te kitten om plaatsen waar parasieten (bv bloedluis) zich kunnen verbergen, zo veel mogelijk te elimineren. Het materiaal dat op de bodem ligt moet snel kunnen drogen. Voor mijn gemengde volière is dit een laag van ongeveer 20 cm houtsnippers. In het voorjaar, als er in het park bij ons huis wordt gesnoeid, liggen hier grote hopen, waarvan ik menig kruiwagentje heb "geleend" Elke week verwijder ik de snippers onder de zitstokken vervang deze door verse. Soms gebruik ik de waterslang om de rest schoon te spuiten.

Voor een gemengde volière is het leuk beplanting aan te brengen, echter nooit onder de zitstokken omdat de uitwerpselen dan moeilijk te verwijderen zijn. Ik heb voornamelijk buxus en vlier. Vlier is niet groenblijvend en in het voorjaar wordt op de knoppen een ware aanslag gepleegd. Er blijven er echter voldoende over om weer uit te lopen. Buxus wordt beter met rust gelaten, hoewel sommige vogels wel de jonge groeipunten er uit halen. Voor de beplanting is het wel noodzakelijk je op de hoogte te stellen of de planten niet giftig zijn voor de vogels. Als een plant giftig is, zoals klimop en taxus worden deze meestal wel met rust gelaten, maar je weet maar nooit. Als de planten goed zijn aangeslagen moet er in het voorjaar wel goed worden gesnoeid om voldoende vliegruimte te houden.

Voorkomen van muizen

Muizen, die zich toegang hebben verschaft tot de voliere kunnen uitgroeien tot een ware plaag. Gaas van 12 mm houdt een jonge veldmuis niet tegen. Wanneer zij zich in de bodem van de voliere kunnen ingraven zijn er binnen een aantal maanden grote hoeveelheden muizen, die het voer besmetten met hun uitwerpselen door de nesten lopen en ziektes introduceren. Rondom mijn volieres heb ik een rand geplaatst van 40 cm persplex. Door het gladde oppervlak kunnen de muizen niet naar boven klimmen om door het gaas in de voliere te komen. Jarenlang ben ik op deze manier muisvrij geweest. Tot de zomer van 2012. In de winter was er een persplex strook tussen de sponing uitgewaaid en had ik verzuimd deze snel weer terug te plaatsen. Kennelijk hadden de muizen hierop zitten wachten, want in het voorjaar van 2012 merkte ik dat er muizenkeutels op de voerplank lagen. In het midden van de voliere stond een grote pampusgras struik en ik zag er af en toe een muis in en uitgaan. Ik had inmiddels broedende blauwborsten en zwartkopjes in dezelfde pampusstruik en kon er dus niet veel aan doen. Wel besloot ik de voederplank geheel af te schermen met persplex stroken, zodat ze niet meer bij het voer konden komen. Had ik dat maar niet gedaan, want de volgende dag hadden ze alle eieren van de blauwborsten en zwartkoppen opgegeten omdat ze niet meer bij het voer konden komen. Na de vogels te hebben uigevangen heb ik de pampusgrasstruik verwijderd en met een tuinslang alle gangen vol water gezet. Na verloop van tijd kon ik 7 kletsnatte muizen doodmeppen. Wellicht waren er ook muizen in de gangen verdronken. Hierna was het probleem opgelost en het leergeld betaald. Stroken persplex rondom de voliere zijn heel effectief tegen muizen, maar je moet er wel voor zorgen dat alle platen op hun plaats blijven.

stroken persplex rondom de voliere

De kweekvoliere

Voor een kweekvolière gelden andere eisen. Het bodemmateriaal bestaat niet uit zand, grond of houtsnippers maar speciale absorptiekorrels, die ook in duivenhokken worden gebruikt. Als er kweekvolières naast elkaar worden gebouwd moet de afscheiding ondoorzichtig zijn als er vogels van dezelfde soort worden gekweekt. Ik gebruik hiervoor Trespa platen. Dit is wel een behoorlijke investering, maar de platen nemen totaal geen vocht op, rotten daardoor niet en zijn goed schoonmaakbaar.

In de eerste plaats moeten we er voor zorgen dat er in de volière geen plaatsen ontstaan die vochtig blijven. De volière moeten we altijd beschermen tegen de regen. Als u het natuurlijk wilt houden, kan het plaatsen van dichte struiken aan de buitenkant van de volière al een heleboel schelen. Het aanbrengen van policarbonaatplaten (perspex) op plaatsen waar vaak de wind en de regen vandaan komt, is ook heel effectief. Een volière voor Europese zaadeters MOET een dak hebben en dit dak dient waterdicht en goed afwaterend te zijn. Wanneer er uitsluitend insecteneters worden gehouden kan een deel van de volière onoverdekt blijven. Zorg dan wel voor voldoende plaatsen met beschutting tegen wind en regen. Omdat de meeste Europese zaadeters gevoelig zijn voor parasieten (coccidiose en atoxoplasmose), mogen er in het vogelverblijf geen plekken zijn die vochtig zijn en lang vochtig blijven. Genoemde parasieten maken buiten het vogellichaam een cyclus van vermenigvuldiging door en dit gebeurt in een vochtige omgeving. Ook hier is het aan te bevelen goed absorberend materiaal als bodembedekking te kiezen. Ideaal is het om de hele volière op een betonplaat te plaatsen. Het beton wordt gestort op een vochtwerend zeil, zodat het grondwater niet omhoog kan trekken. Ratten, muizen en insecten kunnen ook een hoop ziekten overbrengen. Knaagdieren verstoren de vogels ook wanneer ze in rust zijn. Menige vogelkweker heeft nesten verspeeld doordat muizen ‘s nachts de volière onveilig maakten en over de zitstokken en nesten liepen. Er zijn een aantal zaken van groot belang om plagen en ziekten in de volière te voorkomen. Ik heb de belangrijkste op een rijtje gezet

Voorkom bij het construeren kieren en naden. Deze kunnen niet goed schoongemaakt worden en zijn zo een prima schuilplaats voor parasieten (bloedluis).
Maak de volière zo, dat het reinigen snel en efficiënt kan gebeuren. Wanneer u groen in de volière wilt hebben, plaats dit dan in containers om de planten buiten de volière gemakkelijk af te kunnen spuiten. Voorkom morsen van voer in en buiten de volière.
Plaats de voerplank zo dat er geen zaad buiten de volière kan vallen of waaien. Dit om te voorkomen dat andere vogels en knaagdieren hierdoor worden aangetrokken. Controleer de volière op plaatsen waar knaagdieren kunnen binnenkomen. Houd hierbij rekening dat muizen door hele nauwe openingen kunnen kruipen.
Een strook van 20 cm perspex rondom de volière zorgt er voor dat jonge muizen niet door het gaas in de volière kunnen kruipen.
Breng ook perspexplaatjes aan de buitenkant van de volière aan ter plaatse van de voerplank. Dit voorkomt dat wilde vogels de hele dag aan het gaas hangen om een graantje mee te pikken. Zij kunnen dan de volière besmetten met de uitwerpselen.
Maak de volière regelmatig schoon. Als u onder de zitstokken absorberende korrels aanbrengt scheelt dat veel werk en de mest droogt dan snel uit.
Reinig etensbakjes en drinkflesjes dagelijks. Het beste is om alles dubbel te hebben. Etensbakjes en drinkflesjes kunnen in de afwasautomaat worden gewassen.
Laat badschalen niet langer dan een half uur in de volière staan. Zitstokken moeten zo geplaatst worden dat bevuiling van drink- en voerbakken niet mogelijk is.
Ook het regelmatig schoonmaken van deze zitstokken moet goed mogelijk zijn. De voorkeur gaat dus uit naar stokken die gemakkelijk los te halen zijn, zodat ze wekelijks vervangen kunnen worden door schone exemplaren.
Breng schrikdraad aan om katten op een afstand te houden. Dit is niet wreed. Katten die hier eenmaal mee te maken hebben gehad keren niet meer terug. Een vogelhouder die in alle staten is omdat een nest verloren is gegaan of dat vogels zich ‘s nachts hebben dood gevlogen tegen het gaas, is vele malen gevaarlijker voor katten dan schrikdraad.

Soort volière

Kweekvolieres Kweekboxen achterzijde (sluis)

Wanneer u Europese vogels gaat houden moet u zichzelf eerst de vraag stellen of u vogels houdt voor de kleur, de zang, als aanvulling op de architectuur van de tuin, of dat het de bedoeling is serieus met het opzetten van stammen en kweeklijnen te beginnen. In het eerste geval kunt u kiezen voor een gemengde volière waarin een aantal soorten worden gehuisvest. Het kweken zal dan geen grote prioriteit moeten hebben. Hoewel vogels ook in een gemengde volière vaak tot nestelen over zullen gaan, is het resultaat altijd aanmerkelijk minder dan wanneer de vogels in aparte kooien of volières koppelgewijs worden gehuisvest. In een gemengde volière kunnen verschillende soorten samen worden gehuisvest, over het algemeen zonder problemen.

Welkom op mijn website...

De Volieres

Het ontwerpen en bouwen van een volière

Materiaal

Voorkomen van muizen

De kweekvoliere

Soort volière

Algemene adviezen over het aanschaffen van vogels

Algemeen

Hygiène

De aanschaf

De verzorging en voeding

Afleiding

Geduld

Goed opfokvoer